Cultuur bestaat uit alle sociale normen, geschiedenis, religie, rollen en verwachtingen die bijdragen aan de manier waarop we de wereld waarnemen en ermee omgaan. Als integraal onderdeel van ons zijn in de wereld, wordt ook hoe en wat we leren over seksualiteit en relaties sterk beïnvloed door cultuur.
Er zijn veel factoren die de boodschappen kunnen beïnvloeden die we over seksualiteit krijgen. Vasthouden aan morele codes (vaak nauw verbonden met religieuze overtuigingen) kan vormgeven aan wat en wat ons over seks wordt geleerd, het licht waarin seks wordt afgeschilderd, welke uitingen van seksualiteit en vormen van relaties als aanvaardbaar worden beschouwd, en nog veel meer.
Sociale normen, vooral rond gender, kunnen een sterke invloed hebben op de boodschappen die kinderen en jongeren over seksualiteit ontvangen. Op basis van hun geslacht leren mensen over het algemeen – op meer of minder directe manieren – hoe ze seks moeten benaderen, wat voor soort uitingen ze mogen hebben, enz. Mannen kunnen bijvoorbeeld leren dat zij degenen moeten zijn die seks “nastreven”, en de ervaringen van vrouwen met seksualiteit krijgen misschien minder aandacht.
Populaire cultuur kan ook een sterke impact hebben en onze houding ten opzichte van seks en seksualiteit vormgeven, door sociale normen en gangbare overtuigingen te bevestigen of uit te dagen, bijvoorbeeld door de manier waarop seks en relaties worden afgeschilderd in tv-programma’s, films en tijdschriften. De lichamen, relaties en vormen van seksualiteit die in de mainstream media worden gepresenteerd, kunnen beïnvloeden wat in verschillende culturen als aanvaardbaar, aantrekkelijk en wenselijk wordt beschouwd.
We hebben dit hoofdstuk gewijd aan het verkennen van de onderlinge verbondenheid tussen cultuur, ideeën en informatie over seksualiteit en relaties.
HOE?
Seksuele voorlichtingsprogramma’s moeten rekening houden met de bestaande culturele invloeden om misvattingen effectief uit te dagen en mensen de materialen en de ruimte te bieden om zich meer authentiek te verbinden met en uitdrukking te geven aan hun seksualiteit.
Met de activiteiten in dit hoofdstuk richten we ons op:
- het verkennen van de culturele normen en sociale attitudes rondom seksualiteit, en hun impact op onze percepties van seks;
- het reflecteren op de boodschappen die we van de media ontvangen over seks, lichamen en relaties;
- het uitdagen van de bestaande normen en het streven naar het uitbreiden van ons begrip en onze kijk op het brede spectrum van uitingen van seksualiteit en relaties.