Iedereen verdient het om in een veilige en gezonde relatie te zitten, maar hoe weten we zeker of onze relatie gezond is? 

Relaties kunnen op verschillende manieren worden gedefinieerd, afhankelijk van wie erbij betrokken is, maar gezonde relaties zijn allemaal gebaseerd op een paar belangrijke elementen: tweerichtingscommunicatie, grenzen, wederzijds respect en steun voor elkaar, terwijl we elkaar ook ruimte en privacy geven. 

Inderdaad, iedereen heeft het fundamentele mensenrecht om relaties te hebben die respectvol zijn voor persoonlijke grenzen en die de nadruk leggen op het gebruik van toestemming, evenals op de zelfbeschikking of een persoon in die relaties wil blijven of niet. 

We hebben dit hoofdstuk gewijd aan het verder verkennen van manieren om affectie en liefde uit te drukken door elkaars grenzen te respecteren en te definiëren wat een relatie gezond maakt. 

Allereerst benadrukken we het belang om meer bewust te worden van hoeveel verschillende hechte en intieme relaties we hebben, van familierelaties via vriendschappen tot romantische of seksuele relaties. We zijn niet afhankelijk van één relatie – zoals met onze ouders of onze romantische partner – maar maken deel uit van een heel systeem van mensen om ons heen. 

Het is nuttig om meer bewust te worden van hoe we ons ‘emotionele netwerk’ organiseren. Bovendien worden al onze relaties gevormd door sociale en culturele normen en verwachtingen die we reproduceren als patronen in ons eigen individuele gedrag en relatie dynamieken. Door die patronen te begrijpen, hebben we meer kans om ongezond gedrag af te leren, onszelf te voorkomen in ongewenste situaties te komen en te leren om gezonde en veilige manieren van verbinding te ontwikkelen.

Er zijn verschillende manieren om affectie en liefde uit te drukken. Romantische relaties kunnen sterk worden beïnvloed door ongelijkheid en machtsverschillen, vanwege geslacht, leeftijd, economische, sociale of gezondheidsstatus. Het kennen van het verschil tussen een respectvolle en een respectloze relatie kan mensen helpen beslissen of ze een relatie moeten beëindigen of moeten voortzetten. Zelfs in gezonde relaties is het nuttig om bewust te worden en vaardigheden te leren: hoe een relatie te beginnen, te onderhouden en te beëindigen.

HOE?

Als we leren reflecteren en analyseren hoe we ons voelen en gedragen binnen onze relaties, kunnen we ‘ondernemerschap’ ontwikkelen in onze eigen relaties. Het is één ding om in theorie te leren over relaties en een ander ding om op een belichaamde manier te leren. Non-formele activiteiten, zoals theater, kunnen interpersoonlijke dynamieken en machtsrelaties gemakkelijk zichtbaar maken, ons helpen verkennen hoe we emoties kunnen uiten en oefenen hoe we moeten handelen en reageren in concrete situaties. Deze manier van leren is krachtig; het maakt het mogelijk om tegelijkertijd te denken, voelen en te doen en samen te leren vaardigheden te ontwikkelen die gemakkelijk te integreren zijn in het dagelijks leven.